چهارشنبه ۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
گذار به الهیات سیاسی دموکراتیک؛
مشروطیت نخستین فصل تجدد ایرانی است که بر پایه آگاهی‌ها و مفاهیم نوین راه‌یافته به ذهنیت ایرانی پدیدار شد. در پرتو این آگاهی‌های نوآیین، نظام دانایی سنتی شکاف برداشت و هندسه معرفتی آن دگرگون و سنت دچار بحران شد. افزون بر این حکمرانی سنتی که در چارچوب الهیات سیاسی سنتی مشروعیت می‌یافت با چالش و بحران روبه‌رو شد و گذار به آن ضرورت یافت. در واکنش به این بحران، گروهی همچنان بر حفظ سنت و الگوی سنتی حکمرانی اصرار داشتند. در برابر گروهی دیگر به ضرورت بازسازی آن پی بردند و کوشیدند تا بر پایه امکانات درونی به بازسازی آن بپردازند که در پرتو کوشش آنها جریان نواندیشی دینی شکل گرفت. به‌هرحال پرسش این است که مشروطیت چه تحولی در الهیات سیاسی شیعه پدید آورد؟ در پاسخ می‌توان ادعا کرد مشروطیت با نقد وجوه اقتدارگرایانه اندیشه سیاسی شیعه زمینه گذار به الهیات سیاسی دموکراتیک را فراهم کرد.
کد خبر: ۳۹۱۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
آیت‌الله یوسفی غروی:
آیت‌الله محمدهادی یوسفی غروی در چهارمین نشست از سلسله نشست‌های چراغی دیگر در شب عاشورا تاکید کرد: احدی از علمای ما قائل به این نیست که شهادت امام حسین واجب تکلیفی بر آن حضرت باشد، بلکه صرفاً خبر از آینده است و خبر غیر از حکم است. پیامبر هیچگاه حکم به شهادت امام حسین نداده است. پیامبر با این احادیث به ما می‌فهماند که طرفدار قتل حسین نبوده بلکه عزادار قتل حسین است.
کد خبر: ۳۸۲۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۸
تأملی عملگرایانه و تقریبی به جانشینی پیامبر؛
در تقارن با عید بزرگ غدیر، حسین جعفری پژوهشگر حوزه دین با نگاهی رو به آینده، موضوع محق بودن علی بیش از دیگران، در ولایت بر مردم را به تحریر درآورده است. علی نه تنها از نگاه شیعه که از منظر قریب به اتفاق مسلمین در تصدی خلافت اولویت داشته و به تعبیر خود حضرت در خطبه معروف به شقشقیه " احقّ" بوده است. در این خطبه حضرت به بسیاری از دلایل "احق" بودن خود اشاره می‌کند. علیرغم ادعای منصوب بودن توسط خدا، اما هیچگونه "انحصار" و " انتصابی" برای هیچ کسی در تصدی خلافت وجود ندارد، زیرا وقتی می‌توان ادعا و اثبات کرد که تشکیل حکومت وظیفه ذاتی دین نبوده و پیامبران نیز ادعایی در این خصوص نداشته اند و به خاطر اضطرار و اصرار مردم به حاکمیت و تصدی قدرت ورود کرده‌اند.
کد خبر: ۳۸۱۲۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۷
اسماعیل علوی:
اگر گفته شود وفات پیامبرگرامی اسلام (ص) تأثیرگذارترین حادثه تاریخ اسلام پس از بعثت آن حضرت است، راه به بیراهه نبرده و گزاف نگفته‌ایم. آنچه براین گفته صحه می‌گذارد، تحولات تلخ و نامبارکی است که از پی رحلت خاتم پیامبران به‌وقوع پیوست و رسالت محمدی (ص) را طی قرون گذشته تحت تأثیر خود گرفته و آینده دعوت را با ناملایماتی بسیار همراه ساخت.
کد خبر: ۳۶۱۶۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
استاد دروس خارج فقه:
استاد دروس خارج فقه حوزه علمیه قم، فساد و دور ماندن از واقعیت‌های جامعه را مهمترین دلیل سقوط امویان دانست و گفت: بنی‌امیه با اعمال شدید سانسور و سرکوب مخالفان و تکیه بر عناصر فرصت‌طلب و کانال‌های ویژه خبری، زمینه بی‌خبری خود از متن جامعه را فراهم کردند که منجر به سقوط آنان شد.
کد خبر: ۳۵۶۰۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۳۰
رضا بابایی:
نزاع بر سر جانشینی پیامبر ، اگرچه مسلمانان را به دو گروه متخاصم تبدیل کرده است، در بیشتر باور‌ها و احکام فقهی و مناسک دینی و زیست‌جهان فردی یا اجتماعی آنان، تفاوتی مهم پدید نیاورده است. آن مقدار اختلافات فقهی و مناسکی و اعتقادی که در میان اهل سنت و شیعیان وجود دارد، چندان نیست که بتوان از تقابل و تفاوتی در حد «دو مذهب» سخن گفت؛ مگر اینکه بگوییم مهمترین اصل در مسلمانی، مسئلۀ جانشینی است، که در این صورت، امامت، هم مبدأ اختلاف خواهد بود و هم مهمترین پیامد آن؛ وگرنه در دیگر اصول و فروع دین، چنان اختلاف و نزاعی نیست که پیدایی دو مذهب را توجیه کند.
کد خبر: ۳۵۲۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۷
رهیافتی تاریخی؛ “تا راه گم نشود”
کتاب تازه چاپ “تا راهْ گم نشود” چنانکه عنوان فرعی‌اش نشان می‌دهد، “مجموعه مقالات تحلیلی تاریخ اسلام” را شامل می‌شود و معطوف به قضایای تاریخی-اعتقادی صدر اسلام و عمدتاً، جانشین و جانشینی پیامبر (خاندان رسالت) است. بنابراین، موجه می‌نماید که عنوان جذاب و الهام بخش “تا راه گم نشود” که عنوان یکی از مقالات این مجموعه است، بر مجموعه مقالات نهاده شود تا روشن گردد که دغدغه اصلی نویسنده امتداد رسالت پیامبر، تداوم طریقت اسلام ناب در خط ولایت، و پیشوایی اهل بیت علیهم السلام است.
کد خبر: ۳۲۴۴۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۷
فاطمه زهرا و اهل سنت:
در منابع اهل سنت، روایات متفاوتی در زمان‌های متخلف، درباره رفتار خلفا با حضرت فاطمه زهرا، ارائه شده است.با وجود آنکه از جایگاه آن حضرت و ذکر غیرمستقیم نامش در قرآن باخبر بودند، حرمت لازم را ننهاده و حریم شکنی نمودند( در بسیاری از آیات قرآن به فاطمه زهرا اشاره شده، امّا، همچون امامان شیعه، نامی از او به‌میان نیامده‌است. پژوهشگران و نویسندگان اهل سنّت و شیعه شمار گوناگونی از آیات را دربارهٔ فاطمه دانسته‌اند. بعضی ۳۰ آیه، بعضی ۶۰ آیه در ۴۱ سوره و بعضی هم ۱۳۵ آیه از ۶۷ سوره را دربارهٔ او می‌دانند). زمان اولیه و آغاز این برخوردها، ماجرای جانشینی پیامبر و آغاز حکومت ابوبکر است. ابوبکر پس از برگزیدگی به خلیفگی مسلمانان، همراهِ گروهی از جمله عمر به‌قصد گرفتن بیعت به خانهٔ علی می‌رود و آن‌جا با مقاومت علی و فاطمه روبه‌رو می‌شود. پس از آن عمر تهدید می‌کند تا در صورت عدم شکستن تحصن و بیعت مخالفان با ابوبکر، خانه فاطمه را به آتش می‌کشد. در این خصوص منابع شیعه تصریح دارند که درب خانه فاطمه توسط مهاجمان شکسته شد و فاطمه مورد ضرب و شتم قرار گرفت و در همین بین، فرزندش محسن را سقط کرد و بر اثر عوارض ناشی از این رویداد، چندی بعد درگذشت. منابع سنی اغلب به تهدید عمر نسبت به آتش زدن خانه و برخی نیز به دستگیری اهالی خانه یا تفتیش منزل فاطمه اشاره کرده‌اند.
کد خبر: ۳۲۲۹۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۸
واکنش به اظهارات جدید سروش
اظهاراتِ اخیر دکتر سروش درباره دین و قدرت واکنش های زیادی را در بین محققان دینی برانگیخته است.
کد خبر: ۳۲۲۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۳
مناظره حامد کاشانی با دهباشی؛
جلسه گفتگو و مناظره حامد کاشانی با حسین دهباشی درباره موضوع توئیت اخیر این مستندساز در خصوص خانه‌های صدر اسلام در حجاز برگزار شد و دهباشی در پایان با پذیرش اشتباهاتش، محدودیت‌های توئیت را موجب بد برداشت شدن حرف خود دانست.
کد خبر: ۳۰۹۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۹
به مناسبت آغاز امامت امام مهدی
نهم ماه ربیع الاول مصادف با آغاز امامت حضرت مهدی (عج) است. پیامبر (ص) با تعابیر گوناگون به این مساله اشاره کرده و تقریبا اطلاعات لازم را درباره چگونگی تولد، وقایع زندگی و ویژگی‌های حکومت آن حضرت، در اختیار مردم قرار داده بودند. برای مثال، در یک مورد، پیامبر اکرم (ص) خطاب به علی (ع) فرمودند: «امامان پس از من دوازده نفرند که اولّی آنها تو هستی و آخر آنها قائمی است که خداوند به دست او، شرق و غرب عالم را خواهد گشود».
کد خبر: ۳۰۸۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۵
برشی از «نشان ارادت»
زیارت معروف و شهره به «زیارت اربعین» زیارتی است که امام صادق (ع) آن را به صفوان بن مهران اسدی کوفی، معروف به صفوان جمّال که از اصحاب امامین صادق و کاظم (علیهما السلام) است تعلیم داده است که در این یادداشت به شرح بخش‌هایی از آن پرداخته ایم.
کد خبر: ۳۰۴۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۶
همه‌چیز را به دولت گره نزنیم
این کتاب بهانه مناسبی برای گفت‌وگو درباره دولت ایران معاصر به‌وجود آورده که نباید از آن به‌سادگی گذشت، به‌ویژه اینکه امروزه هر چیزی در جامعه ما از زاویه دولت دیده می‌شود و هر صاحب‌نظر یا حتی غیرمتخصصی همه‌چیز بی‌ربط و باربطی را به مسئله دولت گره می‌زند.
کد خبر: ۳۰۱۷۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۲
بفهمید و به دیگران برسانید؛
پیامبر در خطبه غدیریه همراه با معرفی علی بن ابیطالب (ع) به امامت مسلمانان خطاب به حاضران و همه مردم امر فرمودند "تَنْتَهُوا إِلَی قَوْلِی " سخن مرا درباره امامت بفهمید " وَتُبَلِّغُوهُ مَنْ لَمْ یَحْضُرْ " و آن را به کسانی که حاضر نیستند، برسانید " وَ تَأْمُروُهُ بِقَبُولِهِ عَنِّی " و از طرف من از آنها بخواهید که قبول کنند.
کد خبر: ۲۹۲۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۸
شبهات امامت ؛
پاسخ سوال‌های شرعی خود درباره «امامت» را در این گزارش بخوانید.
کد خبر: ۲۹۲۹۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۸
روز عید غدیر؛
روز هجدهم ذیحجه در حجه الوداع بود که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله از طرف خداوند مامور شدند تا جانشین خود را به مردم، حاضران و غائبان معرفی کنند. ایشان حضرت امیر(س) را که بعد از پیامبر خدا(ص) برترین خلق خداست به امر خدا به عنوان وصی و جانشین خود برگزیدند. متن زیر بیان خصایص ایشان در کلام ابن ابی الحدید است.
کد خبر: ۲۹۲۹۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۷
انتشار برای نخستین بار؛
در بیانات منتشر نشده رهبر انقلاب در کنگره امام رضا(ع) آمده است: مبارزه‌ى سیاسى ائمه علیهم‌السلام عبارت است از مبارزه‌اى با یک هدف سیاسى؛ یعنی تشکیل حکومت اسلامى و به تعبیر ما حکومت علوى.
کد خبر: ۲۸۵۳۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
گفتگوی با احمد جولایی؛
احمد جولایی پژوهشگر باسابقه تعزیه و نمایش‌های ایرانی با اشاره به ویژگی‌های یک نسخه‌نویس متبحر تعزیه، معتقد است بی‌توجهی به پژوهش در زمینه تعزیه نقطه مغفول این هنر ملی است.
کد خبر: ۲۳۲۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۱
به مناسبت عید غدیر ؛
واپسین ماههای عمر پیامبر خدا(ص) همانند ابر رحمت از روی سر مردم آن روز می گذشت. آن بزرگوار همراه هزاران میهمان دیگر خانه خدا، که از ضیافت رسمی حضرت حق برمی گشتند، به نزدیکی سرزمین «جحفه » رسید. در آخرین محدوده میقات، جبرئیل بر آن حضرت نازل شد و اولین پیام رسالت بعد از توحید را، که اهمیتش به اندازه 23 سال رسالت بود، بر پیامبر(ص) ابلاغ کرد تا او برای آخرین بار پیام ولایت (1) را بازگوید و حجت را بر مردم آن روز و نسل های آینده تمام کند.
کد خبر: ۲۲۷۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۸
مقابله اندیشه‌های انحرافی توسط امام صادق(ع)؛
در این گزارش مرور مختصری به عصر تاریخ ساز امام ششم و نیز فرصت سازی های ایشان برای احیاء مکتب تشیع اشاره داشته ایم. برای پاسخ به این سؤال که چرا از میان امامان شیعه، مکتب اهل بیت را مکتب جعفری نامیده اند، باید دوران امامت آن بزرگوار به دقت بررسی گردد.
کد خبر: ۲۱۷۰۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۰۹